La persona jurídica en las propuestas de los obispos chilenos a la codificación del Derecho Canónico de 1917

Autores/as

  • Carlos Salinas Araneda Pontificia Universidad Católica de Valparaíso.

DOI:

https://doi.org/10.22199/S07189753.2009.0001.00005

Palabras clave:

Codificación canónica, Código de Derecho Canónico de 1917, Obispos chilenos, Postulata episcoporum, Persona jurídica, Persona moral

Resumen

La redacción del primer Código de Derecho Canónico que tuvo la Iglesia latina fue ordenada por el papa san Pío X en 1904. La tarea codificadora, empero, no fue obra de un grupo cerrado de expertos, sino que tuvo en cuenta el parecer del episcopado, el que fue consultado en dos momentos diferentes; en ambos fueron consultados los obispos chilenos. En este trabajo se estudia, a partir de la documentación guardada en el Archivo Secreto Vaticano, el aporte de los obispos chilenos en la primera consulta, realizada en 1904, en lo referido a las personas jurídicas.

Biografía del autor/a

Carlos Salinas Araneda, Pontificia Universidad Católica de Valparaíso.

Facultad de Derecho.

Profesor titular.

Citas

ARCHIVO SECRETO VATICANO. Commissione (Pontificia) per la codificazione del Diritto Canonico, Índice 1164.

ARCHIVO SECRETO VATICANO (2008-2009). Índice de los Fondos y relativos instrumentos de descripción de investigación. Ciudad del Vaticano.

BERSANI, F. (1917). "Le fonti del diritto canonico prima della codificazione". Rivista di diritto eclesiástico, Vol. 10, pp. 23-41.

BUENO SALINAS, Santiago (1985). La noción de persona jurídica en el derecho canónico. Su evolución desde Inocencio IV hasta el C.I.C. de 1983. Barcelona: Universitat de Barcelona, Facultat de Teología de Barcelona, Herder.

CABREROS DE ANTA, cmf., Marcelino; ALONSO LOBO, op., Arturo; ALONso MORÁN, op., Sabino (1963). Comentarios al Código de Derecho Canónico. Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos, Vol. 1.

CAMUS IBACACHE, Misael (1998). "La preparation et la convocation du Concile Plénier d'Amerique Latine célébré a Rome en 1899". Revue d'histoire ecclésiastique, pp. 66-82.

Codex Iuris Canonici. Postulata Episcoporum in ordinem digesta a Rmo. P. Bernardino Klumper O. F. M. Consultore (1905) . Romae: Typis Vaticanis.

DONOSO, Justo (1848). Instituciones de derecho canónico americano. Valparaíso: Imprenta El Mercurio, Vol. I.

FANTAPPIÈ, Carlo (2002). "Gl'inizi Della codificazione pio-benedettina". Il diritto ecclesiastico, Vol. 113, pp. 16-83.

________ (2008) Chiesa romana e modernita giuridica. L'edificazione del sistema canonistico (1563-1903). Milano: Giuffrè, Per la storia del pensiero giuridico moderno, Vol. 76, 2 tomos.

FIGUEROA, Virgilio (1928). Diccionario histórico biográfico y bibliográfico de Chile 1800-1928. Santiago de Chile.

GARCÍA Y GARCÍA, Antonio (1967). Historia del derecho canónico, I: El primer milenio. Salamanca: Instituto de Historia de la Teología española

GAUDIANO, Pedro (2000) . "Presidentes, relatores y miembros del Concilio Plenario de América Latina". En Pontificia Commissio pro America Latina, Los últimos cien años de la evangelización en América Latina. Centenario del Concilio Plenario de América Latina. Actas. Ciudad del Vaticano: Librería Editrice Vaticana, pp. 746-747.

HANISH EsPÍNDOLA, Hugo (1983). Andrés Bello y su obra en Derecho romano. Santiago: Ediciones del Consejo de Rectores de las Universidades Chilenas.

Informatio Episcopatus Chilensis de rebus in Jure Canonico reformandis juxta motum proprium SSmi. Dni. Nostri Pii Papae X de Ecclesiae legibus in unum redigendis. El original en ASV. CIC 1917, scat. 96.

LOMBARDÍA, Pedro (1984). Lecciones de derecho canónico. Madrid: Tecnos.

LLOBELL, Joaquín; DE LEÓN, Enrique; NAVARRETE, Jesús (1999). Il libro "De processibus" nella codificazione del 1917. Studi e documenti. Milano: Giuffré, Vol. 1.

MANSI, J. D. (1903). Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, Sacrosancti oecumenici Concilii Vaticani: 53, col. 341-342.

MERELLO ARECCO, Ítalo (2005). "La máxima 'quod omnes tangit'. Una aproximación al estado del tema". Revista de Estudios Histórico-Jurídicos, Vol. 27, pp. 163-175.

OVIEDO CAVADA, Carlos (1996). Los obispos de Chile. Santiago: Editorial Andrés Bello.

PANIZO ORALLO, Santiago (1975). Persona jurídica y ficción. Estudio de la obra de Sinibaldo de Fieschi (Inocencio IV). Pamplona: Eunsa.

PÍO XII (1943), encíclica Mystici Corporis.

PRIETO DEL RÍO, Luis Francisco (1922). Diccionario biográfico del clero secular de Chile 1535-1918. Santiago de Chile.

RETAMAL FuENTES, Fernando (1998). Chilensia Pontificia. Monumenta Ecclesiae Chilensia. Santiago: Ediciones Universidad Católica de Chile, Vol. I, Tomo I,

ROTA, A. (1956). "Natura giuridica e forme della istituzione nella dottrina di Sinibaldo dei Fieschi (Papa Innocenzo IV)". Archivio Giuridicho Filippo Serafín, N° 150, pp. 67-139.

RUFFINI, Francesco (1905). "La codificazione del diritto eclesiástico". En AA. VV., Studi di diritto in onore di Vittorio Scialoja. Milano: II, pp. 353-391.

_______ (1936). "La classificazione delle persone giuridiche in Sinibaldo dei Fieschi (Innocenzo IV) ed in Federico Carlo Savigny". En Ruffini, Francesco, Scritti giuridici minori. Milano: Vol. II, pp. 3-90;

SALINAS ARANEDA, Carlos (2007). "Un manuscrito inédito del obispo chileno Rafael Fernández Concha: un proyecto parcial de Código de Derecho Canónico presentado con ocasión de la codificación canónica de 1917". Revista de Estudios histórico-jurídicos Vol. 29, pp. 481-514.

______ (2008). "El primer aporte de los obispos chilenos a la codificación del derecho canónico de 1917: los postulara episcoporum". Revista de Estudios histórico-jurídicos, Vol. 30, pp. 317-342.

VETULANI, A. (1942). Codex Juris Canonici, en Dictionnaire de Droit Canonique. Paris.

Publicado

2009-06-30

Cómo citar

Salinas Araneda, C. (2009). La persona jurídica en las propuestas de los obispos chilenos a la codificación del Derecho Canónico de 1917. Revista De Derecho (Coquimbo. En línea), 16(1), 135-166. https://doi.org/10.22199/S07189753.2009.0001.00005

Número

Sección

Estudios

Artículos más leídos del mismo autor/a

Artículos similares

También puede {advancedSearchLink} para este artículo.